كتاب تثنيه پنجمين كتاب كتابمقدس است. رويدادهاي نوشته شده در اين كتاب از آنجا آغاز ميشود كه قوم اسرائيل، پس از چهل سال سرگرداني در بيابان، به كنار رود اردن رسيدهاند. سرزمين موعود در آنسوي رود قرار دارد.
موسي زبان به سخن ميگشايد و به هزاران اسرائيلي كه آماده ورود به كنعان هستند دستوراتي ابلاغ ميكند. موسي نخست دليل چهل سال سرگرداني را ذكر ميكند، سپس مفاد ده فرمان و دستورات ديگر الهي را كه خداوند توسط وي فرستاده بود، به قوم اسرائيل يادآوري ميكند. («تثنيه» از ريشه «ثاني» و به معني مجدد و دوباره است. مقصود اين است كه دستورات و فرمانهايي كه در كتابهاي قبلي ذكر شده بود، مجدداً در اين كتاب توسط موسي بازگو ميشود و مورد تأكيد قرار ميگيرد.)
در فصلهاي 12 الي 16 كتاب تثنيه، موسي دستورات خداوند را براي قوم اسرائيل بازگو ميكند؛ و در فصلهاي 21 الي 26، او قوانين مربوط به روابط بين مردم را مورد بررسي قرار ميدهد و از بنياسرائيل ميخواهد تا از خداوند اطاعت كامل نمايند.
تثنيه
آخرين سخنان موسي
بازگويي تاريخ
تكرار قوانين اصلي
اخطارهاي شديد
اين كتاب شامل مطالب زير است:
پيشگويي مبعوث كردن يك نبي مثل موسي (18 : 15 - 19) .
فرماني كه مسيح آن را حكمِ اعظم ناميد (6 : 4) .
سخناني كه مسيح آنها را براي وسوسه كننده نقل كرد (6 : 13 ، 16 ؛ 8 : 3) .
واژة «تثنيه» در اينجا به معني «قانون دوم» يا «تكرار قانون» است. در كتابهاي خروج، لاويان و اعداد، قوانين به كرّات اعلام شده بودند. اكنون كه سرگردانيها به پايان رسيده بود و قوم در آستانة ورود به كنعان بود، اين قوانين تكرار ميشدند و با پيشبيني و كارآيي براي زندگي مستقر، بسط مييافتند.