مقدمه


ترجمه تفسيری کتاب مزامیر



مزامير

كتاب‌ مزامير كه‌ به‌ «زبور داود» نيز شهرت‌ دارد، يكي‌ از دلپذيرترين‌ كتب‌ «كتاب‌مقدس‌» است‌. اين‌ كتاب‌ مجموعه‌اي‌ است‌ از شعر و سرود كه‌ بزباني‌ شيوا، روحيات‌ و رويدادهاي‌ تاريخي‌ قوم‌ يهود را بيان‌ مي‌كند. بيشتر بخشهاي‌ اين‌ كتاب‌ در زمان‌ داود پادشاه‌ و كمي‌ بعد از آن‌ نگارش‌ يافته‌ است‌. «زبور داود» را قوم‌ يهود پس‌ از بازگشت‌ از اسارت‌ بابل‌، بعنوان‌ كتاب‌ سرود بكار مي‌برد.
هفتاد و دو مزمور را داود نوشته‌؛ دو مزمور را سليمان‌، دوازده‌ مزمور را آساف‌، نُه‌ مزمور را خاندان‌ قورح‌ و بالاخره‌ يك‌ مزمور را موسي‌ برشته‌ تحرير درآورده‌. مزامير روحيات‌ مردم‌ را در هنگام‌ شادي‌ و غم‌ بيان‌ مي‌كند. از اين‌ كتاب‌ مي‌فهميم‌ كه‌ در هر روحيه‌ و حالتي‌ كه‌ باشيم‌ مي‌توانيم‌ قلب‌ خود را بسوي‌ خدا بگشاييم‌ و با وي‌ راز و نياز كنيم‌. همچنين‌، در اين‌ كتاب‌ با سرودهاي‌ زيباي‌ پرستش‌ خدا آشنا مي‌شويم‌. مطالب‌ اين‌ كتاب‌ به‌ خواننده‌ كمك‌ مي‌كند تا نه‌ فقط‌ مشكلات‌ خود را با خداوند در ميان‌ بگذارد بلكه‌ او را براي‌ نعمتهايش‌ ستايش‌ كند.
موضوع‌ اصلي‌ كتاب‌ مزامير «پرستش‌» است‌. اين‌ واژه‌ بيش‌ از 200 بار در اين‌ كتاب‌ بكار رفته‌؛ «توكل‌» و واژه‌هاي‌ مشابه‌، 57 بار. آيه‌ كليدي‌ اين‌ كتاب‌ را مي‌توان‌ در150:6 يافت‌: «هركه‌ جان‌ در بدن‌ دارد خداوند را ستايش‌ كند! خداوند را سپاس‌ باد!»

راهنما


كتاب‌ مزامير
راهنماي‌ مطالعه‌ كتاب‌مقدس‌
ترانه‌هاي‌ توكل‌
سرودهاي‌ روحاني‌
كتاب‌ سرود و مناجات‌ اسرائيل‌
در زبان‌ عبري‌ موسوم‌ به‌ «كتاب‌ تسبيحات‌»
دوست‌ داشتني‌ترين‌ كتاب‌ عهد عتيق‌
150 تصنيف‌ براي‌ عبادت‌
جهت‌ استفاده‌ در زندگي‌ شخصي‌ و پرستش‌ عمومي‌
والاترين‌ هنر دوران‌ طلايي‌ اسرائيل‌
از مجموع‌ 283 نقل‌ قول‌ در عهد جديد برگرفته‌ از عهد عتيق‌
تعداد 116 مورد به‌ كتاب‌ مزامير اختصاص‌ دارند.


مؤلفين‌ مزامير
با توجه‌ به‌ عناوين‌ مذكور در ابتداي‌ هر يك‌ از مزامير، 73 مزمور به‌ داود، 12 مزمور به‌ آساف‌، 11 مزمور به‌ بني‌ قورح‌، دو مزمور به‌ سليمان‌ (72 و 127)، 1 مزمور به‌ موسي‌ (90) و 1 مزمور به‌ ايتان‌ نسبت‌ داده‌ شده‌اند؛ ضمناً 50 مزمور نيز وجود دارند كه‌ فاقد نام‌ مؤلف‌ مي‌باشند.
عقيده‌ بر اين‌ است‌ كه‌ مزامير فاقد نام‌ به‌ نويسندة‌ مزمور قبل‌ از آن‌ تعلق‌ دارند. بدون‌ شك‌، داود نويسندة‌ بعضي‌ از اين‌ مزامير بدون‌ هويّت‌ مي‌باشد.
با توجه‌ به‌ اينكه‌ در زبان‌ عبري‌ حرف‌ اضافة‌ معادل‌ «از»، «به‌» و «براي‌»، يكي‌ مي‌باشد، بطور قطع‌ نمي‌توان‌ با استفاده‌ از عناوين‌ مزامير به‌ هويت‌ نويسندة‌ آنها پي‌ برد. احتمال‌ دارد مزموري‌ كه‌ «از» داود ذكر شده‌، مزموري‌ باشد كه‌ خودش‌ آن‌ را نوشته‌ است‌، يا مزموري‌ است‌ كه‌ «براي‌» داود نوشته‌ شده‌ و يا مزموري‌ باشد كه‌ خطاب‌ «به‌» داود نوشته‌ شده‌ است‌.
در هر حال‌، اين‌ عناوين‌ بسيار قديمي‌ بوده‌، و فرض‌ معقول‌ اين‌ است‌ كه‌ نويسندة‌ هر مزمور همان‌ است‌ كه‌ نام‌ او در عنوان‌ مزمور مورد نظر ذكر شده‌ است‌. بر اساس‌ احاديث‌ عمومي‌ كهن‌، نويسندة‌ اصلي‌ مزامير، داود مي‌باشد.
برخي‌ از فرضيه‌هاي‌ نوين‌ تلاش‌ بي‌ثمري‌ را در خارج‌ ساختن‌ نام‌ داود از صحنة‌ مزامير داشته‌اند. اما همة‌ شواهد حاكي‌ از تأييد كتاب‌ مزامير بعنوان‌ اثر بدون‌ شكّ داود مي‌باشند و در اين‌ مورد جاي‌ هيچ‌ گونه‌ بحث‌ و سؤالي‌ باقي‌ نمي‌گذارند. عهد جديد نيز در مورد كتاب‌ مزامير چنين‌ نظري‌ دارد.
بنابراين‌ ما از كتاب‌ مزامير بعنوان‌ مزامير داود ياد مي‌كنيم‌ چرا كه‌ نويسندة‌ اصلي‌ و يا گرد آورندة‌ آن‌، داود مي‌باشد. عموماً عقيده‌ بر اين‌ است‌ كه‌ قبل‌ از داود تعدادي‌ از مزامير وجود داشته‌اند كه‌ هستة‌ اصلي‌ سرودهاي‌ روحاني‌ و عبادتي‌ را بوجود آورده‌اند. اين‌ هستة‌ اصلي‌، سپس‌ توسط‌ داود توسعه‌ و بسط‌ داده‌ شد، و طي‌ دورانهاي‌ مختلف‌ تكميل‌ گرديد تا اينكه‌ گفته‌ مي‌شود در زمان‌ عزرا به‌ حد تكامل‌ خود رسيده‌ است‌.
داود، سربازي‌ شجاع‌ و بي‌مانند، يك‌ نظامي‌ باهوش‌ و نابغه‌ و سياستمدار برجسته‌اي‌ بود كه‌ امّت‌ خويش‌ را به‌ اوج‌ قدرت‌ رساند. ضمناً او شاعر و موسيقيدان‌ و كسي‌ بود كه‌ با تمام‌ وجود به‌ خداوند عشق‌ مي‌ورزيد.
به‌ راستي‌ خلق‌ مزامير توسط‌ داود موفقيتي‌ به‌ مراتب‌ بزرگتر از برقراري‌ حكومتش‌ بود. كتاب‌ مزامير يكي‌ از اصيل‌ترين‌ آثار ماندگار تاريخي‌ مي‌باشد.
در كتاب‌ مزامير، شخصيت‌ واقعي‌ داود نمايان‌ است‌، و بطور كلي‌ قوم‌ خدا نيز شرح‌ نسبتاً بي‌طرفانه‌اي‌ را از خود در اين‌ مزامير مي‌بيند؛ مبارزات‌ آنها، گناهانشان‌، غم‌ها و نااميدي‌هايشان‌، آرزوها، شادي‌ها، شكست‌ها و پيروزي‌هايشان‌ به‌ همان‌ گونه‌ كه‌ بوده‌، نوشته‌ شده‌اند.
بخاطر وجود مزامير، ميليونها ميليون‌ نفر از قوم‌ نجات‌ يافتة‌ خدا در تمامي‌ دوران‌ها از داود به‌ نيكي‌ ياد خواهند كرد.


علاقة‌ عيسي‌ مسيح‌ به‌ مزامير
مزامير آنچنان‌ در برگيرندة‌ بخشي‌ از حالات‌ روحي‌ عيسي‌ مسيح‌ مي‌باشند كه‌ او شرح‌ دردها و مجاهدات‌ خود را در مرگ‌ بر روي‌ صليب‌، از اين‌ كتاب‌ نقل‌ مي‌كند (22 : 1 ، 31 : 5 ، متي‌ 27 : 46 ، لوقا 23 : 46) او فرمود كه‌ بسياري‌ از مطالب‌ مزامير مربوط‌ به‌ او مي‌باشند (لوقا 24 : 44).


تقسيم‌ بندي‌ مزامير
مزامير در 5 كتاب‌ مرتب‌ گرديده‌اند: مزامير 1 الي‌ 41 ؛ مزامير 42 الي‌ 72 ؛ مزامير 73 الي‌ 89 ؛ مزامير 90 الي‌ 106 ؛ مزامير 107 الي‌ 150.
گفته‌ مي‌شود تقسيم‌ بندي‌ پنجگانة‌ مزامير به‌ تقليد از پنج‌ كتاب‌ تورات‌ موسي‌ بوده‌، و از زمانهاي‌ بسيار قديم‌ در كتاب‌مقدس‌هاي‌ به‌ زبان‌ عبري‌ و يوناني‌ (ترجمة‌ هفتاد) وجود داشته‌ است‌.
در خلال‌ اين‌ پنج‌ كتاب‌، مجموعه‌هاي‌ ديگري‌ نيز وجود دارند از جمله‌: مزامير بني‌ قورح‌ (49-42)، مزامير آساف‌ (83-73)، مزامير مكتوم‌ داود (60-56) و سرود درجات‌ (134-120).
با توجه‌ به‌ موضوع‌ و ساختار مزامير، بعضي‌ از آنها مزامير نبوتي‌، بعضي‌ ديگر مزامير تاريخي‌، مزامير پشيماني‌ و توبه‌ (انابتي‌)، نفرين‌ آميز، اشعار توشيحي‌، حاكميت‌ خداوند، و بالاخره‌ مزامير شكرگزاري‌ مي‌باشند.
مزمور 119 طويل‌ترين‌ مزمور و بلندترين‌ باب‌ در كتاب‌مقدس‌ مي‌باشد. مزمور 117 كوتاهترين‌ مزمور و باب‌ در كتاب‌مقدس‌ بوده‌، همچنين‌ در وسط‌ كلّ بابهاي‌ كتاب‌مقدس‌ قرار دارد. آية‌ 8 از مزمور 118 در وسط‌ تمامي‌ آيات‌ كتاب‌مقدس‌ قرار دارد.
تنظيم‌ مزامير به‌ جهت‌ سراييدن‌
موسي‌ سرود خواند و به‌ قوم‌ اسرائيل‌ تعليم‌ داد تا بسرايند (خروج‌ 15، تثنيه‌ 32).
قوم‌ اسرائيل‌ در طول‌ سفر به‌ سرزمين‌ موعود سرود خواند (اعداد 21 : 17).
دبوره‌ و باراق‌ خداوند را تسبيح‌ خواندند (داوران‌ 5).
داود با تمام‌ وجود سرود خواند (مزمور 104 : 33).
سرايندگاني‌ كه‌ حزقياي‌ پادشاه‌ مقرر كرده‌ بود، به‌ كلمات‌ داود، خداوند را تسبيح‌ خواندند (دوم‌ تواريخ‌ 29 : 28 - 30).
سرايندگان‌ نحميا با آواز بلند سرود خواندند (نحميا 12 : 42).
عيسي‌ مسيح‌ و شاگردان‌ در شام‌ آخر سرود خواندند (متي‌ 26 : 30).
پولس‌ و سيلاس‌ در زندان‌ خدا را تسبيح‌ خواندند (اعمال‌ رسولان‌ 16 : 25).
در ابتداي‌ آفرينش‌ «ستارگان‌ صبح‌ با هم‌ ترنم‌ نمودند و جميع‌ پسران‌ خدا آواز شادماني‌ دادند» (ايوب‌ 38 : 7).
در آسمان‌ هزاران‌ هزار فرشته‌، هزاران‌ هزار بار سرود مي‌خوانند و همة‌ نجات‌ يافتگان‌ با آنها هم‌ صدا شده‌ مي‌سرايند (مكاشفه‌ 5 : 11 - 13). در آسمان‌، همه‌ سرود خواهند خواند و هرگز از سرائيدن‌ خسته‌ نخواهند شد.


عناوين‌ مزامير
معني‌ بعضي‌ از عناوين‌ مزامير، نامعين‌ مي‌باشد. بعضي‌ از آنها بسيار قديمي‌ بوده‌ و به‌ تاريخي‌ پيش‌ از «ترجمة‌ يوناني‌ هفتاد» تعلق‌ دارند. در ذيل‌، فهرستي‌ از اين‌ عناوين‌، به‌ همراه‌ معاني‌ احتمالي‌ هر يك‌ به‌ ترتيب‌ ذكر شده‌ است‌:
* غزالة‌ صبح‌ (مزمور 22) : دقيقاً معلوم‌ نيست‌ كه‌ نام‌ آهنگي‌ در موسيقي‌ است‌ يا نام‌ ضرب‌ آهنگ‌.
* علاموت‌ (مزمور 46) : احتمالاً اشاره‌ به‌ گروه‌ سرايندگان‌ زنهاي‌ جوان‌ دارد.
* لا تهلك‌ (مزامير 57 ، 58 ، 59 ، 75) : به‌ معني‌ «از ميان‌ مَبَر» مي‌باشد.
* جتّيت‌ (مزامير 8 ، 81 ، 84) : احتمالاً نام‌ آلتي‌ موسيقي‌ يا آهنگي‌ از شهر جَتّ مي‌باشد.
* هجايون‌ (مزمور 9 : 16) : بطور حتم‌ نمي‌توان‌ گفت‌ كه‌ اين‌ كلمه‌ اشاره‌ به‌ نوعي‌ دعا و مناجات‌ دارد و يا اصطلاحي‌ است‌ در موسيقي‌ كه‌ دو بخش‌ را ازهم‌ جدا مي‌كند.
* يَدُوتون‌ (مزامير 39 ، 62 ، 77) : نام‌ يكي‌ از رهبران‌ موسيقي‌ داود مي‌باشد.
* فاختة‌ ساكت‌ در بلاد بعيده‌ (مزمور 56) : احتمالاً نام‌ آهنگ‌ و دستگاهي‌ در موسيقي‌ است‌.
* مَحلَت‌ (مزمور 53) : احتمالاً داراي‌ صوتي‌ محزون‌ بوده‌ است‌.
* مَحلَت‌ لَعَنوت‌ (مزمور 88) : سرودي‌ از براي‌ ناخوشي‌.
* قصيده‌ (مزمور 32 و ساير مزامير با اين‌ عنوان‌) : از فنون‌ ادبي‌ يا سرودي‌ متفكرانه‌ بشمار مي‌رود.
* مكتوم‌ (مزامير 16 ، 56 تا 60) : از جمله‌ فنون‌ ادبي‌ بنام‌ ترصيح‌ يا شعر طلايي‌ بوده‌ است‌.
* موت‌ لبين‌ (مزمور 9) : احتمالاً نام‌ يكي‌ از آهنگ‌هاي‌ موسيقي‌ است‌.
* ذوات‌ اوتار (مزامير 4 ، 6 ، 61) : نام‌ يكي‌ از سازهاي‌ زهي‌.
* ذوات‌ نفخه‌ (مزمور 5) : از سازهاي‌ بادي‌؛ احتمالاً فلوت‌ مي‌باشد.
* سلاه‌ (مزمور 3 : 2) : هفتاد و يك‌ بار ذكر آن‌ آمده‌ است‌ كه‌ احتمالاً نوعي‌ سكوت‌ در ميان‌ سرودها است‌.
* ثماني‌ (مزامير 6 و 12) : احتمالاً گروه‌ سرايندگان‌ مرد به‌ اين‌ نام‌ بوده‌ است‌.
* شجايون‌ (مزمور 7) : احتمالاً آهنگي‌ تند و در عين‌ حال‌ مغموم‌ داشته‌ است‌.
* سوسنها (مزامير 45 ، 69 ، 80) : احتمالاً سرودي‌ مخصوص‌ جشن‌ عروسي‌ بوده‌ است‌.
* سوسن‌ شهادت‌ (مزامير 60 ، 80) : احتمالاً صرفاً يك‌ آهنگ‌ بوده‌ است‌.
* براي‌ سالار مغنيان‌ : عنوان‌ 55 مزمور مي‌باشد.


آلات‌ موسيقي‌
آلات‌ موسيقي‌ مربوط‌ به‌ عصر كتاب‌ مزامير عبارت‌ بودند از سازهاي‌ زهي‌ كه‌ عمدتاً شامل‌ چنگ‌ و سنتور يا قانون‌ بوده‌ و سازهاي‌ بادي‌ كه‌ از آن‌ جمله‌ مي‌توان‌ فلوت‌، ني‌، كرنا يا شيپور را نام‌ برد، همچنين‌ سازهايي‌ كه‌ به‌ هم‌ زده‌ مي‌شد مثل‌ سنج‌ و دايره‌ زنگي‌. تعداد نوازندگاني‌ كه‌ داود مقرر كرده‌ بود 4000 نفر بود، كه‌ خداوند را با سازهايي‌ كه‌ به‌ جهت‌ تسبيح‌ ساخته‌ شده‌ بودند، مي‌سرائيدند. (اول‌ تواريخ‌ 23: 5).


نكات‌ مهم‌ در كتاب‌ مزامير
عمده‌ترين‌ موضوعي‌ كه‌ در كلّ كتاب‌ مزامير وجود دارد، و به‌ دفعات‌ تكرار مي‌شود، مسئلة‌ «توكل‌» مي‌باشد. داود تحت‌ هر شرايطي‌ صرف‌ نظر از اينكه‌ خوشي‌ است‌ يا ناخوشي‌، به‌ خداوند توكل‌ دارد. او عليرغم‌ ضعف‌ها و ناتواني‌هايش‌، به‌ تمام‌ معني‌ در خداوند زندگي‌ مي‌كرد.
«ستايش‌» هميشه‌ بر زبان‌ او بود. داود هميشه‌ چيزهايي‌ را از خداوند در دعا مي‌طلبيد و خداوند را با تمام‌ وجودش‌ براي‌ اجابت‌ دعاهايش‌ شكر مي‌كرد.
واژة‌ مهم‌ ديگر عبارت‌ بود از «شادماني‌». مشكلاتِ پيوسته‌ و دايمي‌ هرگز قادر نبود داود را از شادي‌ در خداوند باز دارد. او بارها بانگ‌ مي‌زند، «سرود» مي‌خواند، و به‌ «جهت‌ شادي‌ فرياد» بر مي‌آورد. كتاب‌ مزامير كتابي‌ است‌ حاكي‌ از دلبستگي‌ به‌ خدا.
واژة‌ «رحمت‌» صدها بار به‌ چشم‌ مي‌خورد. داود اغلب‌ از عدالت‌، راستي‌ و خشم‌ خدا ياد كرده‌ است‌. اما رحمت‌ خدا چيزي‌ بود كه‌ او بدان‌ فخر مي‌كرد و آنرا حمد مي‌گفت‌.


مزامير نبوتي‌
با وجودي‌ كه‌ بسياري‌ از مزامير هزار سال‌ پيش‌ از عيسي‌ مسيح‌ نوشته‌ شده‌اند، اما حاوي‌ اشاراتي‌ دربارة‌ مسيح‌ مي‌باشند كه‌ با هيچ‌ شخصيت‌ ديگر در تاريخ‌، تناسب‌ و ارتباط‌ ندارند. بنظر مي‌رسد بعضي‌ از آياتي‌ كه‌ ظاهراً خطاب‌ به‌ داود مي‌باشند، اشاره‌ به‌ پادشاهي‌ دارند كه‌ در آينده‌ در خاندان‌ داود ظهور خواهد كرد. علاوه‌ بر بخش‌هايي‌ كه‌ صريحاً در خصوص‌ مسيح‌ حاوي‌ نبوتهايي‌ مي‌باشند، مطالب‌ بسيار ديگري‌ نيز وجود دارند كه‌ تلويحاً دلالت‌ بر نبوتهاي‌ متعلق‌ به‌ مسيح‌ دارند.
مزاميري‌ كه‌ بيشترين‌ نبوت‌ها را شامل‌ مي‌شوند عبارتند از:
مزمور 2 : الوهيت‌ و سلطنت‌ مطلق‌ مسيح‌.
مزمور 8 : تسلط‌ بشر بر خلقت‌ خدا بواسطة‌ عيسي‌ مسيح‌.
مزمور 16 : قيامت‌ او از مردگان‌.
مزمور 22 و 69 : رنج‌ها و زحمات‌ او.
مزمور 45 : عروس‌ او و تخت‌ سلطنت‌ او تا ابدالا´باد.
مزمور 72 : جلال‌ و ابدي‌ بودن‌ سلطنت‌ او.
مزمور 89 : قسم‌ خدا مبني‌ بر ابدي‌ بودن‌ تخت‌ سلطنت‌ او.
مزمور 110 : پادشاه‌ و كاهن‌ ابدي‌.
مزمور 118 : طرد شده‌ از جانب‌ رهبران‌ قوم‌ خود.
مزمور 132 : ميراث‌ ابدي‌ كرسي‌ داود.


نبوت‌ها
در ذيل‌، عباراتي‌ از مزامير را آورده‌ايم‌ كه‌ عهد جديد صريحاً آنها را به‌ مسيح‌ نسبت‌ مي‌دهد:
«دست‌ها و پايهاي‌ مرا سُفته‌اند» (22 : 6 با يوحنا 20 : 25)
«غيرت‌ خانة‌ تو مرا خورده‌ است‌» (69 : 9 با يوحنا 2 : 17)
«در بجا آوردن‌ ارادة‌ تو اي‌ خداي‌ من‌ رغبت‌ دارم‌» (40 : 7 و 8 با عبرانيان‌ 10 : 7)
«اي‌ خدا، تخت‌ تو تا ابدالا´باد است‌» (45 : 6 با عبرانيان‌ 1 : 8)
«بر خداوند توكل‌ كن‌، پس‌ او را خلاصي‌ بدهد» (22 : 8 با متي‌ 27 : 43)
«همه‌ چيز را زير پاي‌ وي‌ نهادي‌» (8 : 6 با عبرانيان‌ 2 : 6 - 10)
«منصب‌ او (تسليم‌ كننده‌اش‌) را ديگري‌ ضبط‌ نمايد» (109 : 8 با اعمال‌ رسولان‌ 1 : 20)
«اي‌ خداي‌ من‌، اي‌ خداي‌ من‌ چرا مرا ترك‌ كرده‌اي‌» (22 : 1 با متي‌ 27 : 46)
«تو پسر من‌ هستي‌ امروز ترا توليد كردم‌» (2 : 7 با اعمال‌ رسولان‌ 13 : 33)
«متبارك‌ باد او كه‌ بنام‌ خداوند مي‌آيد» (118 : 26 با متي‌ 21 : 9)
«مرا براي‌ خوراك‌ زردآب‌ دادند و چون‌ تشنه‌ بودم‌ مرا سركه‌ نوشانيدند» (69 : 21 با متي‌ 27 : 34)
«و آن‌ دوست‌ خالص‌ من‌ كه‌ بر او اعتماد مي‌داشتم‌ كه‌ نان‌ مرا نيز مي‌خورد، پاشنة‌ خود را بر من‌ بلند كرد» (41 : 9 با يوحنا 13 : 18)
«رخت‌ مرا در ميان‌ خود تقسيم‌ كردند و بر لباس‌ من‌ قرعه‌ انداختند» (22 : 18 با يوحنا 19 : 24)
«خداوند قسم‌ خورده‌ است‌ و پشيمان‌ نخواهد شد كه‌ تو كاهن‌ هستي‌ تا ابدالا´باد به‌ رتبة‌ مَلِكي‌صَدَق‌» (110 : 4 با عبرانيان‌ 7 : 17)
«سنگي‌ را كه‌ معماران‌ رد كردند، همان‌ سر زاويه‌ شده‌ است‌» (118 : 22 با متي‌ 21 : 42)
«يهوه‌ به‌ خداوند من‌ گفت‌ بدست‌ راست‌ من‌ بنشين‌ تا دشمنانت‌ را پاي‌ انداز تو سازم‌» (110 : 1 با متي‌ 22 : 44)
«زيرا جانم‌ را در عالم‌ اموات‌ ترك‌ نخواهي‌ كرد و قدوس‌ خود را نخواهي‌ گذاشت‌ كه‌ فساد را ببيند» (16 : 10 با اعمال‌ رسولان‌ 27:2)
جهت‌ اطلاع‌ بيشتر به‌ شرح‌ ذيل‌ دوم‌ سموئيل‌ باب‌ 7 و متي‌ 2 : 22 مراجعه‌ كنيد.

  • مطالعه 1796 مرتبه
مطالب بیشتر از همین گروه « 1 خوشابحال خدا ترسان