|
ترجمه قدیمی گویا
|
ترجمه قديمي(كتاب امثال سليمان)
بر مردان شرير حسد مبر، و آرزو مدار تا با ايشان معاشرت نمايي،
2 زيرا كه دل ايشان در ظلم تفكّر مي‌كند و لبهاي ايشان درباره مشقّت تكلّم مي‌نمايد.
3 خانه به حكمت بنا مي‌شود، و با فطانت استوار مي‌گردد،
4 و به معرفت اطاقها پر مي‌شود، از هر گونه اموال گرانبها و نفايس.
5 مرد حكيم در قدرت مي‌ماند، و صاحب معرفت در توانايي ترقّي مي‌كند،
6 زيرا كه با حسن‌تدبير بايد جنگ بكني، و از كثرت مشورت‌دهندگان نصرت است.
7 حكمت براي احمق زياده بلند است، دهان خود را در دربار باز نمي‌كند.
8 هر كه براي بدي تفكّر مي‌كند، او را فتنه‌انگيز مي‌گويند.
9 فكر احمقان گناه است، و استهزاكننده نزدآدميان مكروه است.
10 اگر در روز تنگي سستي نمايي، قوّت تو تنگ مي‌شود.
11 آناني را كه براي موت برده شوند خلاص كن، و از رهانيدن آناني كه براي قتل مهيّااند كوتاهي منما.
12 اگر گويي كه اين را ندانستيم، آيا آزماينده دلها نمي‌فهمد؟ و حافظ جان تو نمي‌داند؟ و به هر كس برحسب اعمالش مكافات نخواهد داد؟
13 اي پسر من عسل را بخور زيرا كه خوب است، و شان عسل را چونكه به كامت شيرين است.
14 همچنين حكمت را براي جان خود بياموز، اگر آن را بيابي آنگاه اجرت خواهد بود، و اميد تو منقطع نخواهد شد.
15 اي شرير، براي منزل مرد عادل در كمين مباش، و آرامگاه او را خراب مكن،
16 زيرا مرد عادل اگر چه هفت مرتبه بيفتد خواهد برخاست، اما شريران در بلا خواهند افتاد.
17 چون دشمنت بيفتد شادي مكن، و چون بلغزد دلت وجد ننمايد،
18 مبادا خداوند اين را ببيند و در نظرش ناپسند آيد، و غضب خود را از او برگرداند.
19 خويشتن را به سبب بدكاران رنجيده مساز، و بر شريران حسد مبر،
20 زيرا كه به جهت بدكاران اجر نخواهد بود، و چراغ شريران خاموش خواهد گرديد.
21 اي پسر من از خداوند و پادشاه بترس، و با مفسدان معاشرت منما،
22 زيرا كه مصيبت ايشان ناگهان خواهد برخاست، و عاقبت سالهاي ايشان را كيست كه بداند؟
بقيه سخنان حكيمان
23 اينها نيز از (سخنان) حكيمان است طرفداري در داوري نيكو نيست.
24 كسي كه به شرير بگويد تو عادل هستي، امّت‌ها او را لعنت خواهند كرد و طوايف از او نفرت خواهند نمود.
25 اما براي آناني كه او را توبيخ نمايند شادماني خواهد بود، و بركت نيكو به ايشان خواهد رسيد.
26 آنكه به كلام راست جواب گويد، لبها را مي‌بوسد.
27 كار خود را در خارج آراسته كن، و آن را در ملك مهيّا ساز، و بعد از آن خانه خويش را بنا نما.
28 بر همسايه خود بي‌جهت شهادت مده، و با لبهاي خود فريب مده؛
29 و مگو به طوري كه او به من عمل كرد من نيز با وي عمل خواهم نمود، و مرد را بر حسب اعمالش پاداش خواهم داد.
30 از مزرعه مرد كاهل، و از تاكستان شخص ناقص‌العقل گذشتم.
31 و اينك بر تمامي آن خارها مي‌روييد، و خس تماميِ روي آن را مي‌پوشانيد، و ديوار سنگيش خراب شده بود.
32 پس من نگريسته متفكّر شدم، ملاحظه كردم و ادب آموختم.
33 اندكي خفت و اندكي خواب، و اندكي برهم نهادن دستها به جهت خواب.
34 پس فقر تو مثل راهزن بر تو خواهد آمد، و نيازمنديِ تو مانند مرد مسلّح.
ترجمه تفسيري
به اشخاص بدكار حسادت نورز و آرزو نكن كه با آنها دوست شوي، 2 زيرا تمام فكر و ذكر آنها اين است كه به مردم ظلم كنند.
3 خانه با حكمت بنا مي‌شود و با فهم استوار مي‌گردد، 4 اتاقهايش با دانايي از اسباب نفيس و گرانقيمت پر مي‌شود.
5 آدم دانا و فهميده از قدرت زياد برخودار است و دايم به قدرت خويش مي‌افزايد. 6 پيروزي در جنگ بستگي به تدابير خوب و مشورت زياد دارد.
7 احمق نمي‌تواند به حكمت دست يابد؛ وقتي موضوع مهمي مورد بحث قرار مي‌گيرد، او حرفي براي گفتن ندارد.
8 كسي كه دايم نقشه‌هاي پليد در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. 9 نقشه‌هاي آدم احمق گناه آلود است و كسي كه ديگران را مسخره مي‌كند مورد نفرت همه مردم مي‌باشد.
10 اگر نتواني سختيهاي زندگي را تحمل كني، آدم ضعيفي هستي.
11 از نجات دادن كسي كه به ناحق به مرگ محكوم شده است كوتاهي نكن. 12 نگو كه از جريان بي‌خبر بوده‌اي، زيرا خدايي كه جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، مي‌داند كه تو از همه چيز با خبر بوده‌اي. او هـر كسي را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.
13و14 پسرم، همانطور كه خوردن عسل كام تو را شيرين مي‌كند، همچنان كسب حكمت براي جان تو شيرين خواهد بود. كسي كه حكمت بياموزد آينده خوبي در انتظارش خواهد بود و اميدهايش برباد نخواهد رفت.
15 اي بدكاران، منتظر نباشيد كه خانه درستكاران را غارت و ويران كنيد، 16 زيرا شخص درستكار حتي اگر هفت بار هم بيفتد، باز بر خواهد خاست، اما بدكاران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند گرديد.
17 وقتي دشمنت دچار مصيبتي مي‌شود شادي نكن و هنگامي كه مي‌افتد دلشاد نشو، 18 زيرا ممكن است خداوند اين كار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!
19 بسبب بدكاران خودت را ناراحت نكن و به آنها حسادت نورز، 20 زيرا شخص بدكار آينده‌اي ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.
21 پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با كساني كه بضد ايشان شورش مي‌كنند همدست نشو، 22 كيست كه بداند خداوند يا پادشاه چه بلايي بر سر چنين كسان خواهد آورد؟
چند سخن حكيمانه ديگر
23 قاضي نبايد در داوري از كسي طرفداري كند. 24 هر كه به مجرم بگويد: «تو بي‌گناهي»، مورد لعنت و نفرت همه مردم واقع خواهد شد، 25 ولي آنكه گناهكار را محكوم كند سعادت و بركت نصيبش خواهد گرديد.
26 جواب صادقانه مانند بوسه دوست دلچسب است.
27 اول كسب و كاري داشته باش بعد خانه و خانواده تشكيل بده.
28 عليه همسايه خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست در باره‌اش بر زبان نياور. 29 نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافي خواهم كرد.»
30 از كنار مزرعه آدم تنبل و احمقي گذشتم. 31 همه جا خار روييده بود، علفهاي هرز زمين را پوشانده و ديوار مزرعه فرو ريخته بود. 32 با ديدن اين‌منظره به فكر فرو رفتم و اين درس را آموختم: 33 كسي كه دست روي دست مي‌گذارد ودايم مي‌خوابد و استراحت مي‌كند، 34 عاقبت فقرو تنگدستي چون راهزني مسلح به سراغش خواهد آمد.
راهنما
باب24 . از كثرتِ مشورت‌دهندگان، نصرت‌است. از مزرعة‌مرد كاهل‌گذشتم؛ خسْ تماميِ روي‌آن‌را مي‌پوشانيد. ملاحظه‌كردم‌و ادب‌آموختم؛ اندكي‌خفت‌و اندكي‌خواب‌و اندكي‌بر هم‌نهادن‌دستها بجهت‌خواب؛ پس‌فقر و نيازمندي‌بر تو خواهد آمد
